Drie Hoefijzers
Brouwhuisplein
Brouwhuisplein of Ceresplein?
Brouwhuisplein heeft zijn naam te danken aan het Brouwhuis wat aan de rechterzijde van het plein staat.
Ceresplein had een meer passende naam geweest aangezien Mouterij Ceres letterlijk op de locatie van het tegenwoordige Brouwhuisplein stond.
Aan de linkerzijde van het plein staat het oude Hoofdkantoor Drie Hoefijzers. Achter het Brouwhuis en bijgebouwen staat een appartementencomplex genaamd Brouwhof. Dit complex heeft een ingang aan het Brouwhuisplein en aan het Ceresplein.
De Drie Hoefijzers is de voormalige brouwerij aan de Ceresstraat. In 1886 verhuisde de brouwerij van de Boschstraat naar de Ceresstraat waar het tot 29 mei 2004 gevestigd was. De productiegebouwen van de brouwerij zijn aansluitend in 2005 gesloopt. De monumentale panden zijn behouden gebleven zoals het Kantoor Drie Hoefijzers en het oude Brouwhuis.
In april 2005 werd een overeenkomst gesloten tussen ontwikkelaar AM, de eigenaar van het brouwerijcomplex Inbev, en de gemeente Breda. Het doel was om het voormalige brouwerijcomplex te transformeren tot een rijkgeschakeerd woon- en werkmilieu. In 2007 lag er een definitief stedenbouwkundig ontwerp klaar voor het gebied.
Op 20 maart 2008 keurde de gemeenteraad van Breda het bestemmingsplan Drie Hoefijzers Zuid goed. De bouw verliep in verschillende fases, waarbij het Brouwhof in fase 4 viel. Het was het derde appartementengebouw dat AM heeft ontwikkeld voor Drie Hoefijzers. De bouw startte op 16 februari 2012 en de eerste bewoners trokken er rond juni 2013 in. Sindsdien is WonenBreburg eigenaar van het Brouwhof.
Gebieds- en vastgoedontwikkelaar AM en Wildhage Planontwikkeling hebben voor woningcorporatie Laurentius het appartementengebouw Brouwhof ontwikkeld. Brouwhof bestaat uit 148 koop- en huurappartementen en een halfverdiepte parkeergarage met 231 plaatsen. Het aanbod bestaat uit een mix van goedkope en duurdere woningen, zowel in de (sociale) huur- als koopsector.
Brouwhof is ontworpen door Architectenbureau Snoeren uit Dongen wat tegenwoordig Cier Architecten heet. De hoefijzervormige banken op het Brouwhuisplein zijn afkomstig van B. van den Ban uit Oosterhout.
In 2024 is de totale herinrichting van het voormalige brouwerijterrein tot een einde gekomen. AM gaf op 19 juni 2024 de volgende brochure uit: Drie Hoefijzers Stadsdromen gerealiseerd, AM BV.
1927 Kantoorgebouw De Drie Hoefijzers
Links van het Brouwhuisplein ligt het voormalige Hoofdkantoor van de brouwerij wat beschermd wordt als cultureel erfgoed.
Op 5 juni 1926 legden drie kleinzoons van Frans H.M. Smits de eerste steen van dit nieuwe hoofdkantoor. Op 17 december 1927 werd het gebouw feestelijk geopend. Het was een van de fraaiste kantoorgebouwen in de stad, ontworpen door de Bredase architect P. Bilsen en Ir. A.M.J.J. Smits van Waesberghe namens de directie van de brouwerij. Het gebouw was rijkelijk voorzien van symbolen, kunstwerken, glas-in-loodramen met motieven van gerst, hop en water, de familiewapens Smits en Ingen-Housz en uiteraard de Drie Hoefijzers. In de hal kreeg een bronzen borstbeeld van de oprichter F.H.M. Smits een ereplaats.
Uit dankbaarheid schonk de directie van de brouwerij de grootste klok voor het carillon in de Grote O.L. Vrouwe Kerk in Breda. Deze klok, gegoten in Croydon in de toon C1, weegt 2.150 kg en heeft een diameter van 160 cm. Het opschrift luidt:
“Van Oost tot West, van Zuid tot Noord worde deez’ stemme steeds gehoord, verkondend wat door menschenkracht en arbeid is tot stand gebracht. N.V. Bierbrouwerij De Drie Hoefijzers v/h Firma F. Smits van Waesberghe 17 december 1927.”
In 1937 bestond de nieuwe brouwerij aan de Ceresstraat 50 jaar. Hoewel de tijden moeilijk waren, bood het gezamenlijke personeel na jaren sparen de directie een fraaie bronzen kroonluchter aan voor de hal van het hoofdkantoor.
1930 Brouwhuis
Aan de rechterzijde van het Brouwhuisplein staat de Brouwtoren, een belangrijk cultureel erfgoed.
Het Brouwhuis werd tussen 1927 en 1930 gebouwd naar een ontwerp van A. Jansen en F. Verwoerd, op de locatie van het oude kantoor. De bouw werd uitgevoerd door de firma Bakkeren voor een bedrag van f 53.000,-.
Het imposante, blokvormige gebouw vertoont kenmerken van zowel de Nieuwe Haagse School als de Nieuwe Zakelijkheid. Het interieur, vooral de brouwzaal op de eerste verdieping, bevat elementen van Art Deco. Alle glas-in-loodramen zijn ontworpen door de Haarlemse firma Bogtman en de liftschacht is volledig verlicht.
De authentieke glazen liftkooi, voorzien van een telefoon, is bewaard gebleven. Het dak van de liftschacht werd rond 1990 vernieuwd. Het gebouw sluit direct aan op de ten oosten gelegen mouterij, waar nu kantoren gevestigd zijn.
Het Brouwhuis heeft een overwegend rechthoekige plattegrond en telt zeven, deels acht verdiepingen. Op de derde verdieping bevond zich de prachtig ingerichte brouwzaal met roodkoperen brouwketels, omgeven door azuurblauwe tegels en indirecte verlichting. Tegenwoordig maakt deze ruimte deel uit van Beers and Barrels.
In 1965 breidde de brouwerij uit met een nieuw complex met moderne brouwzalen, vergistingsruimten en moutsilo’s. Er werd een luchtbrug aangelegd tussen Brouwhuis-Noord en Brouwhuis-Zuid.
Sinds 2017 is Beers and Barrels in het pand gevestigd.
Herbestemming
Ontwerper Piet Hein Eek heeft een bijzondere passie voor oude gebouwen. In het programma Herbestemming bezoekt hij het Brouwhuis in Breda. P.s, er zat hier nooit een smederij, wel in de Boschtraat op de vroegere locatie van de brouwerij.